شرایط سازه های آبی تاریخی خوزستان - آقای ابوالفضلی

به گزارش آقای ابوالفضلی، خبرها در چند روز گذشته از شرایط سازه های آبی شوشتر یعنی مجموعه آسیاب های آبی و تونل بلیتی boleiti پل شادروان، تونل داریون، بند اندازه و پل بند گرگر گفته اند تا آسیاب های آبی دزفول و پل تاریخی اش، پل ایوان کرخه روی کرخه و قنات های اطراف آن در شوش، نهر تیری و سازه آبی آن (که تثبیت کننده دیواره رودخانه است) در حمیدیه، موزه منطقه ای خوزستان، پلی تاریخی در کنار پل علی بن مهزیار در بستر رودخانه، سازه های آبی و تاریخی بهبهان روی رودخانه های مارون و خیرآباد، حمام بکان و پل تاریخی خیرآباد و آثار ارجان در کنار رودخانه مارون، سازه های شیفه در رامهرمز، پل کوت سید صالح شهرستان کارون و پل سفید و پل سیاه روی رود کارون.

خبرها می گویند روستاهایی از خوزستان زیر آب رفته اند، اعلام آماده باش به شهرهای پایین دست کرخه داده شده و خبرهای دیگری که هنوز به دست رسانه ها نرسیده، اما آثار تاریخی هم در این میان هم حال چندان خوبی ندارند.

بیشترین نگرانی ها از شرایط سازه های آبی شوشتر است

محمد حسین ارسطوزاده - معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خوزستان - در گفت وگو با ایسنا در این زمینه توضیح می دهد.

او به ایسنا می گوید: از شروع مطرح شدن بحث سیلاب ها و پیش بینی های سازمان هواشناسی و ستاد بحران، همه همکاران مکلف شدند تا در کنار راهنمایی گردشگران، پایش آثار تاریخی را هم به صورت مرتب انجام دهند، تا کنون هم گزارش هایی از آسیب به بناهای تاریخی چند شهرستان به استان اعلام شده است.

وی با اشاره به آسیب دیدن تعدادی از سازه های آبی استان خوزستان در شهرهای اندیکا، لالی و مسجد سلیمان، ادامه می دهد: از سوی دیگر گزارش هایی به ویژه از بافت های تاریخی دزفول، شوشتر، اهواز و بهبهان به دست مان رسیده است.

او که مدیر پایگاه میراث جهانی سازه های آبی ـ تاریخی شوشتر هم هست بیشترین نگرانی های کارشناسان این اداره کل را نسبت به سازه های آبی شوشتر مربوط می داند که در روبرو با سیلاب های کارون قرار دارند و با اشاره به انجام پایش مستمر در این سازه جهانی می گوید: با انجام این اقدامات و کنترل به موقع دریچه ها، تا کنون از وارد شدن آسیب به سازه ها و ساختار سازه ها تا حد زیادی جلوگیری شده است، اما با توجه به بالا بودن سطح آب و وجود آورده های سیلابی پشت دریچه ها، باید برای انجام پایش دقیق آسیب های وارد شده به سازه ها تا زمان فروکش کردن آب رودخانه منتظر بمانیم.

ارسطوزاده با اشاره به پایان بارش باران در استان خوزستان، به وارد شدن سیلاب های بالادست به رودخانه ها اشاره می کند و می افزاید: با توجه به بالا بودن سطح آب، تا کنون چند بار بند میزان غرقاب شده و از آب بیرون آمده، اما در شرایط کنونی آن همچنان در غرقاب است، هر چند خوشبختانه ساختارش به گونه ای است که در برابر این غرقاب شدن ها مقاوم است.

بند میزان شوشتر قبل و بعد از غرقاب شدن

باید بند میزان تا پل گرگر زودتر لایروبی شود

مدیر پایگاه میراث جهانی سازه های آبی ـ تاریخی شوشتر اما شرایط نگران کننده در این زمینه را منظر و اورده های سیلابی می داند که می توانند به مجموعه آسیب وارد کنندد و ادامه می دهد: باید بتوانیم به سرعت دریچه ها را لایروبی کنیم، از زمان هشدارها به صورت شبانه روزی شاخه های درخت ها و چیزهایی که روی آب شناور بودند را جمع آوری کردیم، هر چند شرایط باید به گونه ای باشد تا بتوانیم دریچه ها و مجاری آب را در اولین فرصت لایروبی کنیم، به خصوص حد فاصل بند میزان تا پل گرگر تا مطمئن شویم دریچه ها دچار انسداد نشده اند.

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان اضافه می کند: اگر سیلاب بیش از حد تحمل باشد و سطح آب به قدری بالا بیاید که از پیش بینی هایی که برای تحمل سطح آب برای این آثار شده، احتمال خطر و آسیب جدی وجود دارد.

وی با تاکید بر ساختار پایگاه های میراث جهانی که می توانند به صورت شبانه روزی مجموعه های خود را پایش و کنترل کنند، اظهار می کند: به نام مثال در حال حاضر راستاهای دسترسی به سمت چغازنبیل دچار آسیب شده اند یا برخی از محوطه ها در شوش، بر اثر سیلاب ها و تندبادها خسارت دیده اند، هر چند خوشبختانه به واسطه انجام اقدامات پیشگیرانه در گذشته آسیب ها کم بوده اند. از سوی دیگر تاسیسات آبی جندی شاپور دچار آسیب شده و زیرساخت های گردشگری ایذه و چند تک بنا هم خسارت دیده اند.

او با اشاره به قابل بازگشت بودن همه آسیب های وارد شده، تاکید می کند: گزارش ها در چند مرحله به ستادهای مربوطه در سازمان مرکزی و به ستادهای بحران منعکس شده تا بتوانیم بعد از فروکش کردن این شرایط، به درستی برنامه ریزی کنیم.

آسیاب های آبی دزفول قبل از بالا امدن سطح آب رودخانه

آسیاب های آبی دزفول در بالاترین سطح دبی آب

ارسطوزاده اما شرایط آسیاب های آبی دزفول را این طور بیان می کند: این آسیاب ها اکنون در معرض بیشترین دبی آبِ رودخانه قرار گرفته اند، اکنون سطح آب به قدری بالاست که نمی توان برآوردی از شرایط داشت، اما خوشبختانه بازسازی ها و استحکام بخشی های اجرا شده در فصل های بازسازیی گذشته، باعث شده تا مقاومت آثار در برابر عوامل جوی بالا باشد.

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان خوزستان درباره شرایط موزه منطقه ای خوزستان که به صورت مشترک از طریق سازمان آب و برق خوزستان و اداره کل میراث فرهنگی خوزستان ایجاد شده است، ادامه می دهد: سازه این موزه که هنوز آثار آن هم هنوز در فضای موزه ای چیدمان نشده اند، در بالاترین بخش منطقه قرار گرفته و خوشبختانه آب در بالاترین سطح هم وارد ساختمان نشده است.

وی اضافه می کند: باید تمهیدات ویژه ای برای کاربری و استفاده از این بنا به کار ببندیم تا احتمال خطر را به صفر برسانیم.

به گفته او خوشبختانه پل سیاه و پل سفید اهواز دچار آسیب نشده اند.

آسیاب های آبی دزفول قبل از بالا امدن سطح آب رودخانه

تاثیر املاح رودخانه کارون روی سازه های آبی باید بررسی شود

وی به انجام مطالعات رفتار رودخانه کارون در استان خوزستان اشاره می کند و می گوید: ما باید بتوانیم براساس آمار و اطلاعات دقیق تر و شرایط موجود، به درستی عمل کنیم. هر چند در دوره های مختلف دبی رودخانه در گزارشات اولیه طراحی این بنا مورد نظر بوده و مطالعه شده است، اما با دقت نظر بیشتری این موضوع را تا قبل از راه اندازی موزه مورد بررسی قرار می دهیم و البته مطالعات ویژه ای هم در دستور کار تا براساس آن ها بتوانیم تصمیم گیری کنیم.

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان خوزستان اما درباره احتمال وارد شدن نمک سد گتوند به رودخانه کارون و در پی آن وارد شدن نمک به پای سازه های ابی شوشتر می گوید: مطالعات رودخانه کارون و تاثیر املاح موجود در رودخانه در سازه های آبی را شروع را کرده ایم و نمونه برداری ها اجرا شده اند، منتظریم تا نتایج آزمایشات به دست مان برسد تا براساس نتایج آن از مطالعات رودخانه برنامه ریزی کنیم.

ارسطوزاده با بیان این که سد گتوند روی رودخانه کارون واقع شده است، می افزاید: هنوز پیروز به بررسی شرایط سیلاب ها و احتمال ورود نمک گتوند به کارون نشده ایم.

سیل در خوزستان

گردشگران کمی در خوزستان مانده اند

مدیر پایگاه میراث جهانی سازه های آبی ـ تاریخی شوشتر اما درباره شرایط گردشگران در شرایط بحرانی آثار تاریخی خوزستان هم توضیح می دهد: در روزهای ابتدایی نوروز گردشگران حضور چشمگیری داشتند، اما با بحرانی شدن شرایط با کاهش حضور آن ها روبرو شدیم، هر چند در همان شرایط بحرانی هم ستادهای خدمات سفر با هماهنگی توانستند همه گردشگران را تا هر روزی که مایل بودند، در فضاهای سرپوشیده اسکان دهند و خوشبختانه مسئله ای برای آن ها وجود نداشت.

به گفته گردشگران با بحرانی شدن شرایط، خود نگران شرایط منطقه بودند، به مرور استان را ترک کردند.

موزه منطقه ای خوزستان

بناهای تاریخی قرار گرفته در راستا رودخانه ها تعطیل اند

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان خوزستان همچنین از تعطیل بودن موزه ها، بناها و محوطه های تاریخی قرار گرفته در سواحل رودخانه تا آرام شدن شرایط جوی خبر می دهد و می گوید: ورودی همه رودخانه های استان به روی گردشگران بسته شده و هشدار و اخطارهای لازم هم برای نزدیک نشدن آن ها به سواحل رودخانه ها داده شده است، اما دیگر بناهای تاریخی و موزه ها به روی گردشگر بازند.

او برخی از محوطه هایی تعطیل شده سازه های آبی شوشتر، به ویژه آسیاب های شوشتر و چغازنبیل نام می برد و می گوید: محوطه باستانی چغازنبیل معمولا در زمان بارندگی و تا 24 ساعت بعد از آن به دلیل ئچار مشکل شدن راستاهای دسترسی دچار تعطیل می شود.

ارسطوزاده اظهار می کند: موزه شوش، موزه آبادان، هفت تپه و همه آثار شهر شوشتر به جز آسیاب های شوشتر و قلعه سلاسل به روی گردشگران باز است.