هنوز هم جام جمی هستم - آقای ابوالفضلی

به گزارش آقای ابوالفضلی، بیژن مقدم، حدود 9سال مدیرمسؤول و مدیرعامل روزنامه جام جم بود، در دوره ای که عزت ا... ضرغامی ریاست سازمان صدا و سیما را به عهده داشت، هماهنگی خوبی بین این دو مدیر شکل گرفته بود.

روزنامه به عنوان یک رسانه مکتوب کار خودش را می کرد و تا جایی که به ماهیت اصلی سازمان صدا و سیما لطمه ای وارد نمی شد، مستقل عمل می کرد.

بیژن مقدم جدای از این که مدیرمسؤول روزنامه بوده و ماموریت های کاری مشخصی برایش تعریف شده بود اما به عنوان یک انسان با همکارانش در کل موسسه جام جم رابطه بسیار خوبی داشت.

بعضی می گویند آن دوره اوضاع مالی روزنامه بهتر از امروز بود و روزنامه های چاپی با چالش هایی که امروزه با آن درگیرند، روبرو نبود.

با توجه به همه اینها در بیست و یکمین سالروز انتشار روزنامه جام جم، سراغ این مدیر حرفه ای رسانه رفتم و با او درباره روزنامه جام جم و چالش های پیش رویش هم صحبت شدم.

بیژن مقدم چند سالی است از جام جم رفته اما هنوز به این روزنامه دلبسته است و آن را پیگیری می نماید و می گوید: خودم را عضو خانواده جام جم می دانم، حس خوبی نسبت به جام جم دارم،راستش را بخواهید من در جام جم کار نکردم بلکه زندگی کردم. بیست و یکمین سالروز تاسیس روزنامه را به همه همکاران قدیم و جدید تبریک می گویم. می دانم در شرایط سختی کار می کنید و برای همه شما آرزوی توفیق دارم.

تعصب را کنار بگذاریم

مدیر مسؤول سابق روزنامه جام جم درباره چشم انداز این روزنامه در شرایطی که روز به روز انتشار روزنامه های چاپی سخت تر می گردد، می گوید: درباره روزنامه های چاپی واقعیت هایی در کشور ما و جهان وجود دارد که نمی توان آنها را نادیده گرفت. زمانی که ما در روزنامه جام جم تصور می کردیم شرایط خیلی خوبی داریم و از تیراژ بالایی برخورداریم، پژوهش ها نشان می داد کشور ما از نظر مطالعه و خواندن روزنامه شرایط خوبی ندارد. این رویکرد همه دهه ها را شامل می شد به جز مقطع بعد از پیروزی انقلاب و بعد از انتخابات سال 76 که اوضاع روزنامه خوانی بهتر از دیگر دوره ها بود. پدیده پایین بودن مطالعه و روزنامه نخوانی الان با پدیده های جدیدی گره خورده که با عنوان فضای مجازی و شبکه های اجتماعی و سایت های اینترنتی و خبری معرفی می شوند و هر روز چهره ای جدید به خود می گیرند. این پدیده های جدید شرایط را برای انتشار رسانه های مکتوب سخت تر نموده است. روزنامه های چاپی شرایط بسیار سختی را می گذرانند. چه از نظر لوازم پایه و اساسی مانند کاغذ به دلیل شرایط سخت مالی و چه از نظر مخاطب که اگر در گذشته بخشی از احتیاجهای رسانه ای خود را از روزنامه ها می گرفت اکنون همه آنها را از شبکه های اجتماعی می گیرد. ساختار روزنامه ها به گونه ای است که فردا منتشر می گردد و در جهانی سریع امروزی مردم دیگر به خبر احتیاجی ندارند چون در لحظه آنها را دریافت می نمایند.در گذشته مطرح می کردند برای حفظ مخاطب روزنامه باید به سمت روزنامه نگاری تحلیلی حرکت کرد. اما الان این روش هم جواب نمی دهد و موضوعیت خود را از دست داده چون شبکه های اجتماعی، ذائقه مردم را تغییر داده اند به این ترتیب که هرقدر کوتاه تر، خواندنی تر.مخاطب امروز حوصله ندارد.می خواهد سریع و در یک نگاه، هم خبر را بخواند و هم تحلیل را دریافت کند.پس در این شرایط تحلیل به روش سنتی جواب نمی دهد.روزنامه های چاپی برای ارزیابی موفقیت دو پارامتر دارند؛ تیراژ و فروش.کرونا که آمد هر دوی اینها را تحت الشعاع قرار داد، مردم برای دوری از ویروس حتی به روزنامه هم دست نمی زنند که آلوده نشوند.اما تصور کنید کرونا هم تمام شده و شرایط عادی گردد؛ آیا مردم باز به سمت خرید روزنامه می فرایند؟ به نظرم بهتر است با واقعیت ها روبرو شویم، صاحبان روزنامه ها و نشریات مکتوب آمار تیراژ، فروش و مخاطب را دارند و بر اساس آن باید سرمایه گذاری نموده و متناسب با این داده ها در فضای جدید خود را رشد دهند و توسعه پیدا نمایند.روزنامه جام جم از همان اول این بستر و فضا را با جام جم آنلاین آماده نموده بود. به نظرم الان وقت آن است که مدیران روزنامه ها تصمیم بگیرند بنا به آماری که در اختیار دارند، چه مقدار از قابلیت های خود را در قالب روزنامه چاپی منتشر نمایند و چه بخشی از آن را به فضاهای جدید ببرند. برای یک رسانه قالب مهم نیست بلکه انتقال پیغام و مخاطب اهمیت دارد. نباید در شرایط فعلی تعصب ویژه ای روی روزنامه چاپی داشت و گفت می خواهم همه انرژی و قابلیتم را روی بخش چاپ متمرکز کنم. باید از فضاها و قالب های مختلف استفاده کرد. مهم جذب و نگه داشتن مخاطب است، هر جا که مخاطب حفظ می گردد باید به همان جا رفت و به او خوراک مناسب داد.

رویکرد برنده روزنامه جام جم

از مقدم می پرسم رویکرد اجتماعی و فرهنگی جام جم به چه میزان در جذب مخاطب اهمیت دارد چه در قالب روزنامه چاپی چه در فضاهای دیگر که می گوید: فضای عمومی کشور ما غالبا سیاست زده است و بخشی از آن درگیر احزاب سیاسی است اما اگر بخواهیم نظر عموم مردم را در نظر بگیریم، به همین دو حوزه فرهنگ و اجتماع می رسیم که روزنامه جام جم همواره داشته و از روینمودهای سیاسی گریزان بوده. البته نه این که به سیاست و اقتصاد و... کاری نداشته باشد اما آنچه برایش مهم بوده فرهنگ و اجتماع است که به نظرم مزیت روزنامه جام جم است.چون بیشتر مردم در همین حوزه ها هستند. معتقدم باید همین رویکرد را حفظ کند حتی اگر در فضاهای دیگر فعالیت می نماید یا تصمیم دارد در آنجاها سرمایه گذاری بیشتری کند. روزنامه جام جم از اول رویکرد خوب و برنده ای داشته و به نظرم بهتر است تغییر ننموده و تقویت گردد.

کوتاه نویسی؛ یکی از راه های جذب مخاطب

از مقدم درباره تحلیل در شرایط امروزی می پرسم و این که مخاطب چه نوع تحلیلی را بیشتر می پسندد و با آن همراه می گردد، می گوید: تحلیل ها امروزه کاملا تغییر نموده. قبلا اگر کارشناسی قرار بود تحلیلی بنویسد، نصف صفحه احتیاج داشت چون تصور می کرد مخاطب از ماجرا اطلاع چندانی ندارد اما الان مردم در جریان همه اتفاقات هستند؛ بنابراین تحلیل هم باید بر مبنای ذائقه جدید مخاطب نوشته گردد. باید فرض را بر این گذاشت مخاطب اطلاعات زیادی دارد و از شما خیلی جلوتر است.لازم نیست دیگر به او اطلاعات پایه داد.

باید جمع بندی خود را به مخاطب داد آن هم صریح، بی پرده و کوتاه. دیگر دوره در لفافه حرف زدن تمام شده و اگر در پرده حرف زد و نوشت، مخاطب می گوید: خب آخرش چی شد؟ من اصلا نظر شما را متوجه نشدم. باید سریع به جمع بندی رسید و از کلی نوشتن پرهیز کرد. باید در تحلیل نویسی یک قدم از مخاطب جلوتر رفت و چیزی را به او گفت که برایش تازگی دارد. نوع بسته بندی تحلیل بسیار اهمیت دارد و نوع نوشتار مهم است. باز هم تاکید می کنم کوتاه نویسی و جمع بندی درست و تازه یکی از راه های جذب مخاطب است و گرنه تبدیل می گردد به مطلبی خنثی که مردم تمایلی به خواندن آن ندارند.

طاهره آشیانی - روزنامه نگار / روزنامه آقای ابوالفضلی