فرصت تماشای سیارات منظومه شمسی در هفته اول تیر 1402 - آقای ابوالفضلی

به گزارش آقای ابوالفضلی، هفته اول تیر ماه 1402 ماه درخشان کم کم در آسمان خودنمایی می نماید و شاید برای تماشای رویدادهای عمق آسمان مطلوب نباشد اما برای زمان مناسبی برای تماشای سیارات منظومه شمسی است.

ماه در هفته نخست تیر 1402 به تربیع اول خود می رسد و هم نشینی هایی تماشایی با ستارگان آسمان شکل می دهد که برای عکاسی بسیار مناسب خواهد بود. علاوه بر این سیاره های شاخص منظومه شمسی یعنی مریخ و زهره هم در آسمان عصرگاهی همچنان رخ نمایی می نمایند. آسمان بامدادی هم با حضور دو غول گازی یعنی زحل و مشتری می تواند نماهای نجومی جذابی را برای علاقه مندان شکل دهد.

علاوه بر این ها بارش شهابی نه چندان معروف عوایی که در آسمان هفته اول تیر روی می دهد که در صورت مساعد بودن شرایط می تواند به شاخص 100 شهاب در ساعت برسد و یک آتش بازی آسمانی را شکل دهد.

رویدادهای نجومی هفته اول تیر 1402

شنبه 3 تیر

ماه، تقریبا در تربیع اول قرار گرفته است و پس از تاریکی هوا به مقدار عرض یک مشت زیر ذنب الاسد (Denebola) یعنی نوک دم صورت فلکی شیر (Leo) قرار گرفته است.

در ضلع شرقی آسمان، مثلث تابستانی پس از تاریک شدن هوا رخ نمایی می نماید. ستاره بالایی آن نسر واقع (Vega) است که درخشان ترین ستاره در تمام این بخش از گنبد آسمان لقب گرفته است. در سمت چپ پایین آن دنب (Deneb) یعنی دم صورت فلکی قو قرار گرفته است و دورتر از آن و سمت راست پایین وگا، ستاره الطیر (Altair) جای گرفته است.

یکشنبه 4 تیر

ستاره دم شیر حدود یک مشت و نیم سمت راست بالای ماه قرار گرفته است. و ستاره درخشان تر سماک اعزل (Spica) هم با فاصله حدود دو مشت در سمت چپ قمر زمین دیده می گردد.

دوشنبه 5 تیر

تربیع اول ماه امشب دقیقا در ساعت 11:20 به وقت تهران روی می دهد.

هنگام غروب ماه در سمت چپ سماک اعزل (بی ژوبین) و سمت راست گاما دوپیکر می درخشد. گاما دوپیکر یک ستاره دوتایی دوست داشتنی متشکل از دو ستاره با درخشش یکسان برای تلسکوپ هاست که سال جاری به فاصله 3.3 ثانیه قوسی از هم دیده می شوند.

سه شنبه 6 تیر

ستارگان مرکزی صورت فلکی کوچک شلیاق (Lyra) که یک مثلث کوچک و متوازی الاضلاع را تشکیل می دهند، در سمت راست پایین تر از ستاره درخشان نسر واقع قرار گرفته اند. دو ستاره درخشان دیگر این صورت فلکی، ستاره هایی هستند که پایین متوازی الاضلاع را تشکیل می دهند و بتا و گاما شلیاق نام گرفته اند. این دو هم اکنون به صورت عمودی ردیف شده اند.

بتا شلیاق یک ستاره دوتایی در حال کسوف است. هر زمان که به صورت فلکی شلیاق نگاه می کنید، آن را با گاما مقایسه کنید. به طور معمول بتا فقط اندکی پرنورتر از گاما است اما در نهایت، زمانی بتا را می یابید که کاملا واضح تر از حد معمول باشد.

ساعت 23:00 می توانید شاهد مقارنه ماه و سماک اعزل با جدایی زاویه ای 2.5 درجه باشید.

چهارشنبه 7 تیر

در این زمان از سال درست پس از تاریکی هوا، صورت فلکی کم نور دب اصغر (Ursa Minor) مستقیما از سمت ستاره قطبی مانند یک بادکنک هلیومی به سمت بالا شناور می گردد. با این حال، در حضور نور مهتاب یا آلودگی نوری، تنها چیزی که ممکن است از صورت فلکی خرس کوچک ببینید، ستاره قطبی در پایین آن و ستاره کوکب (Kochab) یعنی لبه کاسه دب اصغر است.

ساعت 01:30 هم می توانید شاهد اوج بارش شهابی عوایی باشید که تعداد شهاب هایی مشاهده شده در ساعت در سال های مختلف متغیر است و تا 100 شهاب هم می رسد.

پنجشنبه 8 تیر

ماه امشب حدود با فاصله دو سوم راه نسبت به سماک اعزل در سمت راست آن و سمت چپ قلب العقرب (Antares) می درخشد.

آدینه 9 تیر

ماه در میان ستاره های بالایی صورت فلکی عقرب جای گرفته است. درخشان ترین آن ها قلب العقرب به رنگ قرمز-نارنجی است که در حدود 2 یا 3 درجه سمت چپ پایین ماه قرار گرفته است. ستاره درخشان بعدی دلتا عقرب با فاصله دورتر در سمت راست بالای ماه دیده می گردد. دوربین های دوچشمی به مشاهده این منظره ها در حضور نور مهتاب یاری می نمایند.

سیاره های مریخ و زهره اکنون به سمت حداقل فاصله ظاهری خود پیش می روند تا در هفته آینده به فاصله 3.6 درجه از هم برسند. مریخ برای بیش از یک ماه آینده در تاریکی پس از غروب باقی می ماند و زهره سریع تر از آن در تاریکی پس از غروب پنهان خواهد شد.

هر زمان که مریخ به سمت بخشی از آسمان می رود که زهره در آن حضور دارد، مریخ به یک جرم کم نور کوچک و غیرقابل توجه تبدیل می گردد. اما چرا همواره این اتفاق رخ م یدهد؟ به این علت که نخست ناهید یک سیاره درونی است و بنابراین هرگز نمی توانیم آن را در فاصله خیلی دور از خورشید در آسمان زمین ببینیم و دیگر اینکه مریخ یک سیاره بیرونی است، بنابراین وقتی آن را در نزدیکی زهره می بینیم، یعنی نه چندان دور از خورشید، به این اشاره دارد که در سمت دور مدار خود از ما قرار گرفته است.

شرایط سیارات در هفته اول تیر 1402

عطارد در تابش خیره نماینده خورشید از نظرها پنهان می گردد.

زهره با قدر 4.7- در زیر داس صورت فلکی شیر قرار گرفته است و جرم درخشان عصرگاهی لقب گرفته است. این سیاره هر روز پایین تر می رود و فرصت کمتری برای رصد عصرگاهی آن خواهد بود. در یک نمای تلسکوپ زهره به صورت هلال سفید زیبا و خیره نماینده ای دیده می گردد که حدود 30 ثانیه قوسی طول دارد.

مریخ با قدر 1.7 هم در صورت فلکی شیر جای گرفته است و کمی سمت چپ بالای زهره جای گرفته است. این دو سیاره ماه هاست که به یکدیگر نزدیک شده اند، اما این نزدیکی تقریبا ثابت شده است و هفته آینده به حداقل فاصله 3.6 درجه از هم می رسند، سپس با پیشروی زهره به سمت غروب خورشید، دوباره آغاز به جدا شدن از هم خواهند کرد.

در یک نمای تلسکوپ، مریخ فقط مانند یک حباب کوچک به قطر 4.2 ثانیه قوسی دیده می گردد.

مشتری با قدر 2.2- در صورت فلکی حمل جرم درخشان صبح گاهی لقب گرفته و سمت شرق آسمان اوایل سحر دیده می گردد.

زحل با قدر 0.9 در صورت فلکی دلو جای گرفته است و حدود ساعت 11 شب طلوع می نماید. نیمه شب و در ابتدای سحر می توانید آن را در پایدارترین نمای تلسکوپی در ارتفاع بالا جنوب و جنوب شرقی آسمان مشاهده کنید.

اورانوس با قدر 5.8 در صورت فلکی حمل قرار گرفته است و ابتدای سحر در ارتفاع پایین سمت شرق و شمال شرقی آسمان با ابزار رصدی قابل مشاهده است.

نپتون با قدر 7.9 در مرز صورت فلکی دلو و حوت جای گرفته است و پیش از طلوع خورشید در سمت جنوب شرقی آسمان دیده می گردد.